عضو هیأت علمی گروه فارماکودینامی و سم‌شناسی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد درباره آخرین تحقیقات انجام‌شده بر روی اثرات گیاهان دارویی گفت: ممکن است در فرآیند تهیه موادغذایی نشاسته‌ای سرخ‌کردنی مانند چیپس، بیسکوئیت، نان و قهوه و ... گاهی مقدار زیادی سم آکریل‌آمید تشکیل شود که این ماده اثر سرطان‌زایی دارد.

 

وی با بیان اینکه اثرات زعفران در پیشگیری از سمیت با برخی مواد مانند دیازینون و آکریل‌آمید بررسی شده است، افزود: این سم همچنین تغییرات هورمونی، تصلب شرائین، بیماری‌های عفونی، قلبی، سرطان کلیه و در طولانی‌مدت سمیت‌های مختلف از جمله سمیت‌های عصبی را به همراه دارد.

 

این پژوهشگر مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد تصریح کرد: نتایج بررسی‌ها بیانگر آن است که با خوردن تنها 65گرم چیپس، 2.5 تا 4برابر مجاز روزانه بیشتر این سم را وارد بدن یک نوجوان 40کیلویی می‌شود.

 

وی افزود: بر این اساس با بررسی مصرف زعفران و ماده مؤثر رنگ آن(کروسین) در حیوان و انجام کشت سلولی، موفق شدیم اثر محافظتی زعفران را در برابر سمیت‌ اکریل آمید نشان دهیم.

 

دکتر حسین‌زاده همچنین به سمیت دیازینون اشاره کرد و گفت: از این سم به مقدار زیاد برای دفع آفات نباتی در باغداری استفاده می‌شود که زعفران و مواد مؤثر آن مانند کروسین و عطر آن(سافرانال) می‌توانند تغییرات خونی و بیوشیمیایی و عوارض قلبی-عروقی ناشی این سم را مهار و فرد را برابر این سم را محافظت کنند.

 

به گفته وی، دیازینون عوارضی مانند آبریزش بینی، اسهال، انقباض برونش، انقباض عضلات و تشنج و بصورت مزمن موجب کاهش عناصر خونی، مشکلات کبدی، سمیت ژنتیکی، سمیت قلبی عروقی و طولانی‌مدت عوارض عصبی ایجاد می‌شود.

 

این استاد گروه فارماکودینامی و سم‌شناسی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه «آیا می‌توان داروسازی و طب سنتی را جایگزین پزشکی نوین کرد؟»، گفت: این علوم بیشتر نقش مکمل دارند؛ اما معتقدم بهتر است همه پزشکان کشور یک دید کلی نسبت به گیاهان دارویی پیدا کنند و حتی مطالب آموزشی این علم در سرفصل‌های دروس افزوده شود.

 

وی با اشاره به برخی مشکلات بیمه‌ای برای پوشش درمان‌ها در این زمینه اظهار کرد: بیمه بطور معمول تمام گیاهان دارویی را تحت پوشش ندارد و این امر موجب افزایش قیمت فرآورده‌های گیاهی می‌شود. از طرفی باید تحقیقات بالینی علاوه بر مطالعات پایه روی گیاهان دارویی صورت گیرد تا مورد استقبال بیشتر پزشکان قرار گیرد.

 

به گفته دکتر حسین‌زاده، داروسازی سنتی در دانشکده داروسازی و طب سنتی در دانشکده طب سنتی و مکمل در مشهد راه‌اندازی و دوره دکتری این رشته هم فعال شده و از این رو در آینده‌ای نزدیک، پزشکان و داروسازان سنتی متبحری خواهیم داشت که بصورت تخصصی امر طبابت و دارویی سنتی را برعهده خواهند گرفت.

 

وی گفت: در مطالعه اخیر اثرات مختلف گیاه زعفران را با توجه به کتاب قانون بوعلی‌سینا بررسی و مقایسه و نتایج آن را در قالب 80 مقاله و کتاب علمی مستند کردیم؛ ضمن این که در مجله‌ای معتبر نیز به چاپ رسیده است.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تربیت مدرس، 'حمید حیدرزاده ' كارشناس ارشد بیوشیمی بالینی دانشگاه تربیت مدرس و از پژوهشگران این تحقیق گفت : در این‌ تحقیق دو تركیب استخراج شده از زعفران (سافرانال و پیكروكروسین) كه در گروه منوترپن‌آلدئیدها هستند ، مورد آزمایش قرار گرفتند.

وی خاطرنشان كرد: براین اساس اثر پیكروكروسین در مقایسه با عصاره زعفران و سافرانال بر روی سرطان سینه القاءشده در موش‌های صحرایی و مكانیسم‌های احتمالی این اثرات مورد بررسی قرار گرفت كه پیكروكروسین اثر بسیاری موثری در درمان سرطان سینه داشت .

وی افزود: درحال حاضر زعفران به عنوان تركیب ضد سرطان شناخته می شود ولی اثرات كوموتاژنی آن نیز هنگامی كه با برخی مواد جهش‌زا استفاده می شود ، گزارش شده است.

حیدرزاده یادآور شد: درمطالعات قبلی اثرات ضدسرطانی عصاره زعفران و كاروتنوئیدهای (كروسین و كروستین) استخراج شده از آن را بر تومورهای القاء شده توسط NMU در موش‌های صحرایی بررسی شده بود . براساس نتایج این تحقیق تمامی این تركیبات در زعفران با درجات متفاوتی، اثرات ضد سرطانی از‌ خود نشان داده اند.

این پژوهش با راهنمایی دكتر 'سیده زهرا بطحایی ' عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس انجام شده است .

منبع : ایرنا